ធុរេន – ជំងឺផ្ទាន់ធើលើស្លឹក និងផ្លែ៖ វិធានការការពារ

ជំងឺផ្ទាន់ធើលើដើមធុរេនជាអ្វី?

ជំងឺផ្ទាន់ធើ គឺជាជំងឺផ្សិតដ៏គ្រោះថ្នាក់ និងឆាប់រាលដាលជាងគេបំផុតលើដើមធុរេន ដែលបង្កដោយផ្សិត Colletotrichum gloeosporioides។ ផ្សិតនេះរីកចំរើនបានល្អនៅរដូវភ្លៀង ពេលមានសំណើមខ្ពស់ និងសួនដើមរុំៗ។

វាអាចឆ្លងទៅលើគ្រប់ផ្នែកនៃដើម៖ ចាប់ពីស្លឹក សាខាថ្មី រហូតដល់ផ្លែ។ ប្រសិនបើមិនរកឃើញនិងដោះស្រាយត្រូវពេល អាចបណ្តាលឲ្យខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសនៅដំណាក់កាលដើមកំពុងផ្ទុកផ្លែ។

ឈ្មោះប្រជាជន៖ “ស្លឹកខួប ផ្លែខ្មៅ”, “រលួយត្រង់ក្បាលផ្លែ”
ងាយរអេសជាមួយជំងឺផ្សិតផ្សេងទៀត ប្រសិនមិនពិនិត្យយ៉ាងម៉ត់ចត់

រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្ទាន់ធើលើធុរេន

១. លើស្លឹក

• មានស្នាមពណ៌ត្នោតប្រផេះ រាងមូល ឬមិនទៀងទាត់

• ស្នាមប្លង់ល្អិតៗ ស្ងួត វាយជាយពណ៌ត្នោតខ្មៅ

• ពេលធ្ងន់ ស្លឹកស្ងួតជាចំណុច វង់ បែកហើយជ្រុះ
  
  Sources: Internet

២. លើសាខាថ្មី

• មានស្នាមពណ៌ត្នោតខ្មៅ ទន់ក្រៀប ចាប់ពីក្បាលសាខា

• រាលដាលធ្វើឲ្យសាខាអស់ទឹក ហើយស្លាប់ស្ងៀមៗ

៣. លើផ្លែ

• មានស្នាមខ្មៅលើផ្លែ រាលដាល រលួយឬស្ងួត

• ចាប់ផ្តើមពីត្រង់ក្បាលផ្លែ

• ផ្លែងាយជ្រុះ ឬរលួយទន់ បណ្តាលឲ្យបាត់បង់ផល និងគុណភាព
  
  https://tincay.com/benh-than-thu-tren-sau-rieng/?srsltid=AfmBOooejJXG1VVUeYGR5ZlZCp2dC7t3z4ARS6EJgMa2tWJqnfoG6rdD

មូលហេតុអោយជំងឺផ្ទាន់ធើកើនឡើងខ្លាំង

• ដើមរុំៗ ខ្វះខ្យល់ ខ្វះពន្លឺ

• ភ្លៀងច្រើន សំណើមខ្ពស់ (ខែ ៥–៩)

• មិនកាត់សាខាក្រោយប្រមូលផល មានស្លឹកចាស់ និងសាខាមានរោគ

• ចាក់ទឹកមិនត្រឹមត្រូវ៖ ចាក់បន្ទាប់ថ្ងៃ លើស្លឹក និងផ្លែ

• ប្រើជាតិអាសូតច្រើន ធ្វើឲ្យដើមខ្សោយងាយឆ្លងរោគ

ផលប៉ះពាល់ប្រសិនមិនដោះស្រាយត្រូវពេល

• ផ្លែរលួយ ជ្រុះមុនពេលទទួលបានផលចំណេញ

• ដើមខ្សោយ – ប៉ះពាល់ដល់ដំណាំរដូវក្រោយ

• ប្រសិនបើរីករាលដាលអាចបាត់បង់ ៥០–៨០% ផល

• រាលដាលទៅដើមសុខភាពល្អនៅជិតៗ

វិធានការទប់ស្កាត់ និងព្យាបាលជំងឺផ្ទាន់ធើលើដើមធុរេន

១. កាត់សាខា – បើកសួនអោយអាកាសចេញចូល

• ក្រោយប្រមូលផល កាត់ចេញសាខាមានរោគ

• កុំឲ្យដើមរុំ – អាចឲ្យពន្លឺចូលទៅចំណោមដើម

២. បំប៉នត្រឹមត្រូវ – កុំប្រើអាសូតច្រើន

• ជ្រើសរើសប្រើ ផូស្វ័រ ប៉ុតាស និងសាចខ្យល់

• ប្រើជីសរីរាង្គដែលបានដាក់ឲ្យពុលសព្វ

• បំប៉នតាមពេល តាមប្រវែង ដើម្បីរក្សាដើមឲ្យល្អ

៣. ចាក់ទឹកត្រឹមត្រូវ

• កុំចាក់ទឹកលើស្លឹក និងផ្លែ – ងាយសើមយូរ

• ចាក់ទឹកតែគល់ ដល់ព្រឹកដើម

៤. បាញ់ថ្នាំការពារតាមពេលវេលា

• ចាប់ផ្តើមចូលរដូវភ្លៀង ឬពេលភ្លៀងច្រើន

• ថ្នាំមានប្រសិទ្ធភាព៖

  • Copper hydroxide

  • Mancozeb

  • Azoxystrobin

  • Difenoconazole

  • Chitosan (ជីវៈ)

• បាញ់រៀងរាល់ ៧–១០ថ្ងៃ/ដង

• ប្ដូរថ្នាំបាញ់ ប្រសិនបើមានរោគ

ការប្រុងប្រយ័ត្នពេលបាញ់ថ្នាំ

• កុំបាញ់ពេលថ្ងៃក្តៅ ឬថ្ងៃបារម្ភភ្លៀង

• ពាក់ម៉ាស់ ស្រោមដៃ វ៉ែនតា

• កុំបាញ់ជិតទឹកផឹក ឬអាងបណ្តុះត្រី

• បញ្ឈប់បាញ់យ៉ាងហោចណាស់ ១៤ថ្ងៃ មុនប្រមូលផល

សន្និដ្ឋាន

ជំងឺផ្ទាន់ធើលើដើមធុរេន គឺជាជំងឺគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចរាលដាលស្ងៀមៗទៅសួនទាំងមូល។ ដើម្បីរក្សាភាពផលល្អ និងគុណភាពផ្លែ កសិករគួរ៖

• កាត់សាខាបើកចំហ

• បំប៉នត្រឹមត្រូវ

• ចាក់ទឹកត្រឹមត្រូវ

• បាញ់ថ្នាំការពារប្រចាំ

• សង្កេតរហ័ស – ដោះស្រាយរហ័ស

ប្រភព៖
វិទ្យាស្ថានផ្លែឈើភាគខាងត្បូង (SOFRI)
មណ្ឌលការពារដំណាំភាគខាងត្បូង – ក្រសួងកសិកម្ម
សៀវភៅណែនាំ IPM សម្រាប់ដើមធុរេន – ត្បូងឃ្មុំ និងភាគខាងកើត (2023–2024)