Tại Sao Ruộng Bị Đạo Ôn Mà Bà Con Cần Giữ Nước?

Bệnh đạo ôn (Pyricularia oryzae) là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với ruộng lúa, gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhiều bà con nông dân khi đối mặt với bệnh này thường băn khoăn: tại sao ruộng bị đạo ôn lại cần phải giữ nước thay vì tháo cạn? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi này bằng cách phân tích cơ chế phát triển của bệnh đạo ôn và tác dụng của việc giữ nước đối với quản lý bệnh.

 Cơ Chế Phát Triển của Bệnh Đạo Ôn

 Đặc Điểm Của Nấm Pyricularia oryzae

- Môi trường phát triển: Bệnh đạo ôn do nấm Pyricularia oryzae gây ra, phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, sương mù nhiều, nhiệt độ lý tưởng từ 20-28°C.

- Vùng tấn công: Nấm bệnh tấn công lá, thân, cổ bông và hạt lúa, gây giảm khả năng quang hợp, khiến cây dễ đổ ngã và làm hạt lúa lép nhiều.

 Yếu Tố Kích Thích Bệnh

- Thời tiết: Bệnh thường bùng phát khi nhiệt độ ban đêm lạnh và ban ngày nắng nhẹ.

- Chế độ dinh dưỡng: Ruộng lúa bón nhiều đạm sẽ khiến cây trở nên mềm yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

- Cấu trúc ruộng: Lúa sạ dày, rậm rạp, ít thoáng khí cũng góp phần làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh.

Tác Dụng Của Việc Giữ Nước Khi Ruộng Bị Đạo Ôn

 Ổn Định Nhiệt Độ Ruộng Lúa

- Điều hòa nhiệt độ: Lớp nước trên mặt ruộng giúp giảm sự chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm. Việc ổn định nhiệt độ làm giảm khả năng nấm đạo ôn phát triển mạnh khi gặp điều kiện thời tiết có biến đổi lớn.

Hạn Chế Phát Tán Bào Tử Nấm

- Giảm khô hanh: Khi ruộng được giữ nước, môi trường vi mô trở nên ẩm ướt nhưng không khô hanh, hạn chế bào tử nấm bị gió hoặc nước bắn lên lá. Điều này giúp giảm nguy cơ bào tử nấm bay cao và lây lan sang những khu vực khác trong ruộng.

 Hỗ Trợ Sự Phục Hồi Của Cây Lúa

- Duy trì độ ẩm: Cây lúa khi bị bệnh sẽ mất diệp lục và khả năng quang hợp giảm sút. Nếu ruộng tháo cạn, cây sẽ bị căng thẳng do thiếu nước, từ đó làm suy giảm sức đề kháng. Giữ nước cung cấp độ ẩm cần thiết, giúp cây phục hồi nhanh hơn sau khi phun thuốc phòng trị.

 Tăng Hiệu Quả Của Thuốc Bảo Vệ Thực Vật

- Bám dính thuốc: Việc giữ nước sau khi phun thuốc giúp cho thuốc bảo vệ thực vật bám chắc hơn vào cây. Ngược lại, nếu ruộng bị tháo nước ngay sau khi phun, thuốc có thể bị rửa trôi, làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh đạo ôn.

 Khi Nào Nên Tháo Nước?

Mặc dù giữ nước là biện pháp quan trọng khi ruộng bị đạo ôn, nhưng việc quản lý nước cũng cần được điều chỉnh hợp lý theo từng giai đoạn phát triển của cây:

- Khi cây lúa đã phát triển tốt: Nếu bệnh đã được kiểm soát, có thể áp dụng phương pháp tưới ngập – khô xen kẽ để giúp rễ cây phát triển mạnh mẽ.

- Nếu bệnh nặng trên lá: Giữ nước trong khoảng 5-7 ngày để kiểm soát bệnh, sau đó rút nước nhẹ để kích thích cây lúa đẻ nhánh và phát triển đồng đều.

- Lưu ý về độ sâu nước: Không để nước quá sâu để tránh tình trạng ngập úng, gây thiếu oxy cho đất và ảnh hưởng tiêu cực đến cây trồng.

 Kết Luận

Việc giữ nước khi ruộng bị đạo ôn là một biện pháp quản lý hiệu quả, giúp:

- Ổn định nhiệt độ ruộng lúa

- Hạn chế sự phát tán của bào tử nấm

- Hỗ trợ cây lúa phục hồi và tăng sức đề kháng

- Tăng hiệu quả của thuốc bảo vệ thực vật

Bà con nông dân nên kết hợp giữ nước với các biện pháp canh tác hợp lý như bón phân cân đối, hạn chế lạm dụng đạm và sử dụng giống kháng bệnh để giảm thiểu rủi ro từ bệnh đạo ôn. Áp dụng đúng phương pháp quản lý sẽ giúp bảo vệ năng suất và chất lượng mùa màng, đảm bảo lợi ích kinh tế cho người nông dân.