HIỆN TƯỢNG “ĐỎ RAI” (SƯỢNG, CHAI) Ở TRÁI SẦU RIÊNG – NGUYÊN NHÂN & CÁCH KHẮC PHỤC HIỆU QUẢ

Sầu riêng là loại trái cây có giá trị kinh tế cao, nhưng trong quá trình canh tác, nhiều nhà vườn gặp phải tình trạng “đỏ rai” (sượng, chai cơm) khiến trái chậm lớn, cơm không dẻo, làm giảm chất lượng và giá trị thương phẩm.

 Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng này? Cách khắc phục ra sao để giúp sầu riêng phát triển tốt, cơm dẻo thơm, ít bị sượng?
Hãy cùng BMFE tìm hiểu ngay 6 nguyên nhân chính và giải pháp khắc phục hiệu quả!

 Chăm sóc và dinh dưỡng không cân đối

 Nguyên nhân

- Bón thừa đạm (N): Cây phát triển cành lá mạnh nhưng trái kém chất lượng, cơm dễ bị sượng.

- Thiếu kali (K), canxi (Ca), magie (Mg), boron (B): Trái phát triển không đều, cơm không dẻo, múi bị chai.

 Giải pháp

- Bón phân cân đối N-P-K, đặc biệt chú trọng kali (K), canxi (Ca) và trung vi lượng (Mg, B, Zn…).
- Bổ sung phân hữu cơ giúp cải thiện đất, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
- Giai đoạn nuôi trái (sau đậu 1-2 tháng), tăng cường Kali và Canxi để giúp cơm chắc, hạn chế sượng.
- Dùng phân bón lá chuyên biệt để hỗ trợ phát triển trái đồng đều.

 Tưới nước không hợp lý

- Nguyên nhân

+  Thiếu nước trong giai đoạn trái lớn, sau đó mưa nhiều hoặc tưới quá nhiều đột ngột làm mô trái phát triển không đều, dẫn đến sượng.

+ Đất thoát nước kém, rễ bị úng làm dinh dưỡng không được vận chuyển ổn định lên trái.

- Giải pháp

+ Duy trì độ ẩm đất ổn định, tránh để cây bị khô hạn quá lâu rồi mới tưới.
+ Làm mương rãnh thoát nước tốt, đặc biệt khi gặp mưa lớn.
+ Tưới nước hợp lý theo từng giai đoạn sinh trưởng, không để cây bị sốc nước.

 Ảnh hưởng của thời tiết bất thường

 Nguyên nhân

+ Mưa nhiều, ẩm cao trong giai đoạn trái sắp chín làm thay đổi quá trình chuyển hóa tinh bột thành đường, gây sượng cơm.

+ Chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm quá lớn hoặc mưa nắng thất thường khiến trái bị rối loạn sinh lý.

 Giải pháp

+  Che chắn vườn, điều tiết nước hợp lý, tránh để cây bị sốc nước khi thời tiết thay đổi đột ngột.
+  Bón phân hữu cơ vi sinh, chế phẩm sinh học giúp tăng sức đề kháng cho cây.
+ Sử dụng biện pháp che phủ gốc, tưới phun sương để hạn chế tác động của thời tiết.

 Thu hoạch không đúng thời điểm

 Nguyên nhân

- Cắt trái quá non khiến cơm không “chín” hoàn thiện, dễ bị sượng.

- Cắt trái quá già nhưng gặp mưa dầm, quá trình chín bị rối loạn, làm trái bị chai cơm.

 Giải pháp

- Xác định đúng độ già của trái dựa vào số ngày sau đậu, màu gai, cuống trái.
- Tránh thu hoạch khi trời mưa hoặc ngay sau mưa lớn để hạn chế ảnh hưởng đến quá trình chín.

 Sâu bệnh hoặc thụ phấn kém

 Nguyên nhân

- Thụ phấn không đầy đủ khiến trái phát triển không đồng đều, một số múi bị sượng.

- Bệnh hại rễ, bệnh xì mủ làm cây suy yếu, giảm khả năng nuôi trái.

 Giải pháp

- Hỗ trợ thụ phấn bằng cách nuôi ong, thu hút côn trùng thụ phấn hoặc thụ phấn bổ sung nếu cần.
- Kiểm tra và xử lý bệnh hại rễ, bệnh xì mủ kịp thời bằng biện pháp sinh học hoặc thuốc đặc trị.
- Bón phân đầy đủ, cân đối dinh dưỡng để cây có đủ sức nuôi trái.

 Sử dụng thuốc hoặc hóa chất sai cách

 Nguyên nhân

- Phun thuốc BVTV quá sát ngày thu hoạch làm ảnh hưởng đến quá trình chín tự nhiên của trái.

- Lạm dụng thuốc kích thích sinh trưởng làm trái chín không đều, dễ bị sượng.

 Giải pháp

- Tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” khi sử dụng thuốc BVTV (đúng thuốc, đúng liều, đúng lúc, đúng cách).
- Hạn chế sử dụng thuốc kích thích sinh trưởng, đặc biệt trong giai đoạn gần thu hoạch.
- Dùng các chế phẩm sinh học hoặc hữu cơ thay thế nếu có thể.

CÁCH HẠN CHẾ HIỆN TƯỢNG “ĐỎ RAI” (SƯỢNG, CHAI) Ở TRÁI SẦU RIÊNG

Để trái sầu riêng đạt chất lượng tốt, bà con cần áp dụng quy trình chăm sóc đúng kỹ thuật:

- Bón phân cân đối, đặc biệt chú trọng kali (K) và trung vi lượng (Ca, Mg, B, Zn….).
- Quản lý nước tưới hợp lý, tránh để cây bị sốc nước.
- Kiểm tra và thu hoạch trái đúng độ già, không cắt quá non hoặc quá già.
- Kiểm soát sâu bệnh, đặc biệt là bệnh hại rễ, giúp cây phát triển khỏe mạnh.
- Tuân thủ quy trình phun thuốc BVTV, hạn chế lạm dụng hóa chất không rõ nguồn gốc.

 Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, chất lượng cơm sầu riêng sẽ đạt tiêu chuẩn: thơm ngon, dẻo mịn, hạn chế tối đa tình trạng sượng, chai cơm.